Η ισορροπία νατρίου-καλίου φαίνεται να είναι σημαντικότερη από την ποσότητα του νατρίου ως μεμονωμένου συστατικού στη διατροφή.

Τελευταία ακούγεται πως οι δίαιτες με ελάχιστο αλάτι είναι εξίσου επιβλαβείς με εκείνες που ξεπερνούν τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια και έτσι, έχει δημιουργηθεί ανησυχία για την ποσότητα που πρέπει τελικά να καταναλώνουμε.

Ο λόγος που το αλάτι τραβά την προσοχή δεν είναι οι θερμίδες του, γιατί δεν έχει. Εκτός από τη γεύση που δίνει στα τρόφιμα, το αλάτι είναι η βασική πηγή νατρίου (περιέχει χλωριούχο νάτριο σε ποσοστό 97-99%) το οποίο είναι ένας πολύ σημαντικός ηλεκτρολύτης του σώματος αφού σε συνεργασία με το κάλιο διατηρεί την κυτταρική ισορροπία των μεμβρανών, ελέγχει δηλαδή την κίνηση υγρών μέσα και έξω από τα κύτταρα. Επομένως, η μεταβολή των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων αυτών των δύο συστατικών διαταράσσει αυτή την ισορροπία και είναι αποδεδειγμένο πως η υπερκατανάλωση νατρίου μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές της υγείας, όπως είναι η κατακράτηση υγρών και η αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Ο περιορισμός του αλατιού είναι μια βασική οδηγία που δίνεται από τους οργανισμούς δημόσιας υγείας επί σειρά ετών. Πέρυσι, στη Νέα Υόρκη τέθηκε νόμος που απαιτεί από τα εστιατόρια να έχουν στα μενού σχετική ένδειξη δίπλα στις επιλογές φαγητών που περιέχουν υψηλά επίπεδα νατρίου.

Ωστόσο, πριν λίγο καιρό, ερευνητές δημοσίευσαν μια ανασκόπηση μελετών στην οποία φαίνεται πως η τήρηση δίαιτας χαμηλής σε νάτριο αύξησε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου, τόσο σε άτομα με υπέρταση όσο και σε άτομα με φυσιολογική πίεση.

Πόσο νάτριο υπάρχει στη διατροφή;

Εκτός από τα αλμυρά σνακ που είναι μια προφανής πηγή, το νάτριο είναι κρυμμένο σε πολλά άλλα τρόφιμα που μπορεί να έχουν ακόμα και γλυκιά γεύση. Τα συσκευασμένα ή προ μαγειρεμένα τρόφιμα, τα έτοιμα γεύματα, το φαγητό στα εστιατόρια, τα γλυκά και τα αρτοπαρασκευάσματα αντιστοιχούν στο 75% του νατρίου σε μια δίαιτα που τα περιλαμβάνει.

Ακόμα κι αν δεν τρώτε τίποτα από τα παραπάνω, ούτε προσθέτετε αλάτι στο μαγείρεμα, σίγουρα παίρνετε 500 mg νατρίου ημερησίως. Τα φρούτα και τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά, οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν αρκετό νάτριο έτσι ώστε να πληρούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις του σώματος.

Τελικά πόσο μπορώ να προσθέσω;

Οι ειδικοί αναφέρουν ως ανώτατο όριο πρόσληψης νατρίου τα 2.400 mg (περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού) ανα ημέρα ή 1.500 mg για όσους έχουν υπέρταση, που ισούται με το κατώτατο όριο για τους φυσιολογικούς ενήλικες. Ωστόσο, οι Αμερικάνοι καταναλώνουν περίπου 3.500 mg καθημερινά!

Στην πρόσφατη ανασκόπηση που προαναφέραμε, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα άτομα που κατανάλωναν λιγότερο από 3.000 mg νατρίου είχαν περισσότερα καρδιαγγειακά επεισόδια σε σχέση με όσους κατανάλωναν 4.000-5.000 mg ημερισίως.

Σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται να αυξήσετε την ημερήσια πρόσληψη νατρίου, απλά η σύσταση για περιορισμό του αλατιού θεωρείται εν μέρει ελλιπής καθώς θα ήταν πιο ωφέλιμο να εξετάσουμε συνολικά τη διατροφή και όχι ένα μόνο συστατικό της.

Αν τρώτε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα τότε σίγουρα η διατροφή σας περιέχει μεγάλη ποσότητα νατρίου και λίγα θρεπτικά συστατικά. Αντίθετα, σε μια διατροφή που βασίζεται σε φρέσκα τρόφιμα η πρόσληψη νατρίου είναι σαφώς χαμηλότερη. Όμως, τα οφέλη για την υγεία σε αυτήν την περίπτωση έχουν να κάνουν λιγότερο με την περιεκτικότητα σε νάτριο και περισσότερο με τη συνολική πυκνότητα των θρεπτικών συστατικών της δίαιτας.

Σίγουρα είναι προτιμότερο να προσθέσετε αλάτι στη σαλάτα σας από το να καταναλώσετε ένα ανάλατο επεξεργασμένο τρόφιμο!

Στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής που περιέχει όλες τις ομάδες τροφίμων και 5 μερίδες φρέσκων φρούτων και λαχανικών υπάρχει αρκετό κάλιο, απαραίτητο για την κυτταρική ισορροπία. Αν επιπλέον δεν πάσχετε από κάποιο πρόβλημα υγείας ή δεν κάνετε έντονη άσκηση, τότε δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για την ποσότητα νατρίου που προσλαμβάνετε, αρκεί να βρίσκεται κάτω του ανώτερου ορίου. Εφόσον ο γιατρός σας έχει δώσει οδηγίες για δίαιτα χαμηλή σε νάτριο, μην τον παρακούσετε αλλά μπορείτε να ξεκινήστε τη συζήτησή σας μαζί του με αυτό το θέμα στο επόμενο ραντεβού σας. www.quickanddirtytips.com- mednutrition.gr

Γράφει η

Μερσυ Κουσκου

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, B.Sc