Search
Home

Σχεδόν όλοι έχουμε γίνει μάρτυρες ή έχουμε ακούσει να μας περιγράφουν περιστατικά όπου κάποιο άτομο έχασε τις αισθήσεις του και λιποθύμησε καθώς και τις σκηνές αλλοφροσύνης και πανικού που ακολούθησαν, οπότε ως από θαύμα ο σωριασμένος στο πάτωμα λιπόθυμος συνέρχεται και συνεχίζει τις δραστηριότητές του, αφήνοντας το κοινό του προβληματισμένο. Η απλή αυτή λιποθυμία είναι ένας τύπος συγκοπής που έχει διάφορες αιτίες, άλλες απλές και αθώες και άλλες πιο σοβαρές.

Ορισμός της συγκοπής

Ο ακριβής ιατρικός ορισμός της συγκοπής είναι η παροδική απώλεια της συνείδησης και η ανάκτησή της χωρίς ιατρική παρέμβαση. Πιο απλά, είναι η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο ξαφνικά χάνει τις αισθήσεις του, πέφτει στο έδαφος και μετά από λίγο συνέρχεται από μόνο του χωρίς φαρμακευτική ή άλλου τύπου μεσολάβηση.

Ερμηνεία της συγκοπής

Η συγκοπή συμβαίνει όταν μειωθεί σφαιρικά η αιματική ροή προς τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος χρειάζεται συνεχή και σταθερή παροχή αίματος ώστε να παίρνει το απαραίτητο οξυγόνο και γλυκόζη για το μεταβολισμό του, με αποτέλεσμα μια διακοπή αυτής της τάξης των 3-5 δευτερολέπτων να μπορεί να προκαλέσει συγκοπή.

Η εγκεφαλική αιματική ροή ελέγχεται από ένα πολύπλοκο σύστημα που περιλαμβάνει την καρδιά, τα αγγεία, το αυτόνομο νευρικό σύστημα και μεταβολικούς παράγοντες. Ένα κλινικά σημαντικό έλλειμμα σε κάποιο από τα παρακλάδια του συστήματος ή μια σειρά από υποκλινικά ελλείμματα σε διάφορες παραμέτρους μπορεί να οδηγήσουν σε συγκοπή.

Ποια είναι τα κυριότερα αίτια;

  1. Καρδιαγγειακά αίτια

Α. Διαταραχές ρύθμισης της κυκλοφορίας

Η Νευροκαρδιογενής Συγκοπή

Αλλιώς λέγεται αγγειο-βαγοκινητική συγκοπή και αποτελεί τη γνωστή σε όλους μας λιποθυμία. Είναι ο συχνότερος τύπος συγκοπής στα νέα άτομα, αν και μπορεί να παρουσιαστεί σε κάθε ηλικία. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι οι μισοί από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή μας θα λιποθυμήσουμε.

Συνήθως συμβαίνει όταν το άτομο στέκεται όρθιο και ενεργοποιείται από το φόβο, το συναισθηματικό άγχος και τον πόνο. Της απώλειας συνείδησης προηγούνται συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, όπως ναυτία, επιγαστρική δυσφορία, θολή όραση, ζάλη που διαρκούν λίγα λεπτά.

Πιστεύεται ότι η νευροκαρδιογενής συγκοπή είναι αποτέλεσμα δυσπροσαρμογής κάποιων αντανακλαστικών μηχανισμών που οδηγεί σε αγγειοδιαστολή ή και βραδυκαρδία με επακόλουθη πτώση της αρτηριακής πίεσης και ως συνέπεια μείωσης της εγκεφαλικής αιματικής ροής που οδηγεί τελικά στην απώλεια συνείδησης.

-Ορθοστατική συγκοπή

Η κατηγορία αυτή αφορά κυρίως ηλικιωμένα άτομα που αδυνατούν να διατηρήσουν την αρτηριακή πίεση κατά την μετάβαση από την καθιστή στην όρθια θέση. Δηλαδή δεν ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα που θα αυξήσει την συσταλτικότητα της καρδιάς και τον τόνο των αγγείων και θα διατηρήσει την αρτηριακή πίεση σταθερή. Μπορεί να είναι επίσης παρενέργεια της αντιϋπερτασικής αγωγής, αλλά και άλλων φαρμάκων ή να οφείλεται σε υποκείμενη αναιμία.

Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, με εξαίρεση τον τραυματισμό από την πτώση, δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι για τη ζωή του ασθενούς. Μάλιστα, η σωστή ενημέρωση και η εκπαίδευση από το γιατρό, ώστε να αποφεύγονται οι καταστάσεις που τις προκαλούν μπορεί να είναι αρκετή να εξασθενήσει ή και να επιλύσει το πρόβλημα.

Β. Αμιγώς καρδιακά αίτια

-Διαταραχές του καρδιακού ρυθμού

Οι καρδιακές αρρυθμίες επίσης είναι συχνότερες στους ηλικιωμένους και οδηγούν σε απότομη μείωση της καρδιακής παροχής και ως εκ τούτου και σε ελάττωση της εγκεφαλικής αιματικής ροής. Μπορεί να προκαλούν τόσο συχνά συγκοπτικά επεισόδια που να δυσχεραίνουν την καθημερινότητα, αλλά μπορεί να εξελιχθούν και σε σοβαρότερες μορφές απειλώντας την ίδια τη ζωή του ασθενούς. Συνήθως τέτοιες καταστάσεις απαιτούν αντιαρρυθμικά φάρμακα ή την εμφύτευση βηματοδότη.

Συνεχίζεται

Γράφει ο Dr. Χρήστος Γκιλίτσης

Ειδικός Καρδιολόγος

Τ. Καρδιολόγος του Νος. Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

Πυλαρινού 70, Κόρινθος