Ελλάδα-Η.Π.Α : Οι σχέσεις των δύο χωρών

Με αφορμή την επίσκεψη του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής  Μπαράκ Ομπάμα , και τον μεγάλο «χαμό» που επικρατεί σε ολόκληρη την πρωτεύουσα, από την άφιξη του χθες αλλά και σήμερα, γεννιούνται μεγάλα ερωτήματα, όπως εκείνο που έρχεται να μας υπενθυμίσει αν είναι πράγματι η Ελλάδα «φίλη» με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ποιες είναι οι πραγματικές σχέσεις των δύο χωρών.

Γυρνώντας το χρόνο πίσω, ανακαλύπτουμε πως οι ιστορικές σχέσεις των δύο κρατών χρονολογούνται από το 1768 με την άφιξη των πρώτων Ελλήνων μεταναστών στην χώρα. Στις 7 Νοεμβρίου 1837 οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ελλάδας όταν ο Αμερικάνος υπουργός στο Λονδίνο σύναψε μία συνθήκη εμπορίου και ναυσιπλοΐας με τον Έλληνα υπουργό στο Λονδίνο. Αυτή η σύναψη αποτελεί την πρώτη διαπραγμάτευση των ΗΠΑ με την Ελλάδα και αντιπροσωπεύει την επίσημη αναγνώριση της χώρας από τις ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά στάλθηκε και ο πρώτος πρόξενος των ΗΠΑ στην Αθήνα. Κατά την διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου το 1946-1649 οι ΗΠΑ ανακήρυξαν το  Δόγμα Τρούμαν,  υποσχόμενοι υποστήριξη στις κυβερνήσεις που αντιστεκόταν στην κομμουνιστική υποταγή και έτσι ξεκίνησε μία περίοδος οικονομικής και στρατιωτικής υποστήριξης για την Ελλάδα. Οι ΗΠΑ έχουν προσφέρει στην Ελλάδα πάνω από 11.1 δισεκατομμύρια σε οικονομική βοήθεια από το 1946.Η οικονομική υποστήριξη καταργήθηκε σταδιακά αλλά η στρατιωτική υποστήριξη συνεχίστηκε

Το 1953, υπογράφτηκε το πρώτο σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ που επέτρεπε την κτίση αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στα ελληνικά εδάφη. Αυτή η κοινή αμυντική συνεργασία εξασφαλίζει την συνέχιση της στρατιωτικής υποστήριξης στην Ελλάδα και την χρήση μεγάλης στρατιωτικής βάσης στην ακτή της Σούδας στην Κρήτη  από τις ΗΠΑ.

Από τότε, οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ ήταν πάντοτε στενές με τις δύο χώρες να ενώνουν τις δυνάμεις τους στους δύο παγκόσμιους πολέμους καθώς και στον Ψυχρό Πόλεμο. Οι σχέσεις των χωρών έγιναν ισχυρότερες με την ενεργή συμμετοχή και των δύο στο NATO.

Όσο αναφορά τις στρατιωτικές σχέσεις των δύο χωρών χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα όταν η Ελλάδα πολεμούσε για την ανεξαρτησία της εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά την διάρκεια του φιλελληνικού κινήματος τα δύο κράτη εντόπισαν ομοιότητες στις κοινές αξίες της ελευθερίας και δημοκρατίας τους. Η στρατιωτική υποστήριξη στους δύο παγκόσμιους πολέμους αλλά και υπό το Σχέδιο Μάρσαλ έθεσαν την βάση για τις δύο χώρες ώστε να θεωρούνται ως σταθεροί σύμμαχοι. Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ είχαν συμμαχήσει και σε άλλους πολέμους όπως τον Ψυχρό Πόλεμο αλλά και στις διαμάχες στο  Κόσοβο την Βοσνία και το Αφγανιστάν. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου  οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών ισχυροποιήθηκαν καθώς η Ελλάδα παραχώρησε στρατιωτική και φαρμακευτική βοήθεια στα αμερικανικά στρατεύματα στην περιοχή του κόλπου. Επισκέψεις ισχυρών πολιτικών και στρατιωτικών προσώπων μεταξύ των δύο κρατών όπως εκείνη της Κοντολίζα  Ράις,  στην Αθήνα ενίσχυσαν τον δεσμό μέσω του αγώνα εναντίον των ναρκωτικών και της τρομοκρατίας. Επιπρόσθετα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι ανοιχτό για επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στην ανατολική Μεσόγειο και η συμβολή της Ελλάδας στον πόλεμο του Αφγανιστάν ήταν πολύ μεγάλη.

Εκτός όμως από την στρατιωτική και την ιστορική σύνδεση και σχέση των δύο χωρών, υπάρχει και η Ελληνοαμερικανική κοινότητα, όπου οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ χρονολογούνται από το 1760 αν και η πρώτη σημαντική ελληνική κοινότητα ιδρύθηκε το 1850 στην Νέα Ορλεάνη. Το πρώτο ελληνικό προξενείο και η πρώτη ορθόδοξη εκκλησία κτίστηκαν στην Νέα Ορλεάνη επίσης. Η ελληνική μετανάστευση έφτασε στο απόγειο της το 1945 μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους καθώς και τον ελληνικό εμφύλιο που διέλυσε την ελληνική οικονομία. Μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981 η μετανάστευση Ελλήνων στις ΗΠΑ άρχισε να μειώνεται. Το 1999 υπήρχαν 72.000 Ελληνοαμερικάνοι που μετανάστευσαν στην Ελλάδα αλλά αυτοί οι αριθμοί έχουν μειωθεί λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και την ΕΕ.

Το 2000 το αμερικανικό ομοσπονδιακό γραφείο απογραφών έδειξε ότι 1.153.295 εκατομμύρια Έλληνες ζουν στις ΗΠΑ. Περίπου 3 εκατομμύρια Αμερικάνοι έχουν ελληνικές ρίζες. Οι Ελληνοαμερικάνοι αποτελούν μια πολύ καλά οργανωμένη κοινότητα στις ΗΠΑ (πολλά αξιόλογα πολιτικά πρόσωπα όπως ο πρώην αντιπρόεδρος Σπύρο Άγκνιου, η γερουσιαστής Ολυμπία Σνόου, καθώς και ο υποψήφιος πρόεδρος του δημοκρατικού κόμματος και πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης  Μάικλ Δουκάκης   έχουν ελληνικές ρίζες) και βοηθά και συμβάλλουν στην καλλιέργεια στενών πολιτικών και πολιτιστικών δεσμών με την Ελλάδα. Έχει δημιουργηθεί πλήθος ομάδων υποστήριξης και υπεράσπισης που σκοπεύουν να ενημερώνουν για θέματα που απασχολούν την ελληνική πολιτική και οικονομία. Το ελληνοαμερικανικό συμβούλιο ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 1974.

Σίγουρα πάντως οι δύο λαοί και οι δύο χώρες, μετρούν πολλά χρόνια ιστορίας μεταξύ τους, που κρατάει ακόμα και σήμερα. Άλλωστε το επιβεβαιώνει αυτό και  ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα στις δηλώσεις και τις συνεντεύξεις που δίνει από χθες στη χώρα μας. Ας ελπίσουμε αυτή η μακροχρόνια σχέση και «φιλία» να κρατήσει, χωρίς πολιτικά, οικονομικά και πολλά άλλα συμφέροντα που «διαλύουν» συνεχώς όχι μόνο φιλίες χωρών… αλλά και φιλίες…ζωής καμιά φορά.