Από το Α έως το Ω: Γιώργος Αυγερόπουλος

από την  Ιωάννα Μπλάτσου

Αυτή την περίοδο, προβάλλεται σε όλον τον κόσμο η τελευταία του δουλειά, «Το χαμένο σήμα της Δημοκρατίας» («The Lost Signal of Democracy»), ενώ ο ίδιος έχει ξαναμπεί στη μονταζιέρα, όπου δουλεύει εντατικά πάνω στο επόμενό του project, το «Agora», το οποίο θα έχει ολοκληρωθεί το φθινόπωρο. Σήμερα, ο Γιώργος Αυγερόπουλος αυτοσυστήνεται μέσα από ένα παιχνίδι αυθόρμητων συνειρμών.

Ακούω: «Περισσότερο ακούω, παρά μιλάω. Ετσι, παίρνω περισσότερες πληροφορίες. Γύρω μου, αισθάνομαι ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι άνθρωποι μιλούν ακατάπαυστα. Ακόμα και όταν δεν έχουν απολύτως τίποτα να πουν. Αναφέρομαι κυρίως στους πολιτικούς. Το τι ανακρίβεια ακούγεται, δε λέγεται. Εχω πιάσει πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις ανθρώπων να λένε κατ’ εξακολούθηση ανακρίβειες στα δελτία ειδήσεων, πράγμα που είναι τόσο εύκολο να διασταυρωθεί και να βγει κάποιος να τους ρεζιλέψει. Και σκέφτομαι, «Δεν ντρέπονται που βγαίνουν και λένε αυτές τις μπαρούφες;». Αλλά, δυστυχώς, στους ιθαγενείς μπορεί κανείς να πουλά εύκολα χάντρες και καθρεφτάκια».

Βαλίτσα: «Γεμίζοντας την καταλαβαίνεις τι σου είναι πραγματικά χρήσιμο σε αυτή τη ζωή».

Γεννήθηκα: «Το 1971, στην Αθήνα. Και από τότε, συνεχώς μαθαίνω. Μέχρι να πεθάνω, θα μαθαίνω».

Δημοσιογραφία: «Ο καλός και ο κακός δημοσιογράφος είναι όπως ο καλός και ο κακός ψαράς. Υπάρχουν ψαράδες που αλιεύουν σεβόμενοι το περιβάλλον και άλλοι που αμολούν δυναμίτες, δηλαδή για να πιάσουν πέντε ψάρια, καταστρέφουν ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Αυτό συμβαίνει και στη δημοσιογραφία. Ενας καλός δημοσιογράφος θα σεβαστεί το αντικείμενό του και τον αναγνώστη/ θεατή του, θα φροντίσει να περιχαρακώσει την αλήθεια, χωρίς να διαλύσει το σύμπαν».

ΕΡΤ: «Στην ΕΡΤ βρισκόμουν, μαζί με τους συνεργάτες μου, αρκετές ώρες πριν γίνει η εξαγγελία της διακοπής του σήματος. Δουλεύαμε τότε ένα πρότζεκτ σχετικά με την κρίση και θεωρούσαμε ότι αυτό εδουλεύαμε, το «Χαμένο Σήμα της Δημοκρατίας». Γιατί το μαύρο σήμα που έπεσε ξαφνικά στην ΕΡΤ φανέρωσε περίτρανα πως το πρώτο θύμα της κρίσης στην Ελλάδα είναι η δημοκρατία. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η ΕΡΤ, βέβαια, όπως την ξέραμε, αποτελούσε κομμάτι του Δημοσίου, με όλη την παθογένεια που χαρακτηρίζει αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα: πελατειακές σχέσεις με τα εκάστοτε κόμματα της εξουσίας, φαινόμενα δυσλειτουργίας και κυβερνητικών παρεμβάσεων. Ήταν ένας οργανισμός φανερά ασθενής. Όμως, όταν κάποιος νοσεί, δεν τον εκτελείς. Τον θεραπεύεις. Ο πλήρης πολιτικός έλεγχος της ΕΡΤ εκφράστηκε με τη –μνημειώδη- φράση του Πρωθυπουργού: «όλοι διορίζανε στην ΕΡΤ αλλά διορίζανε αριστερούς!» Αυτή, κατά τη γνώμη μου, ήταν η φράση κλειδί για το κλείσιμο της ΕΡΤ. Μια παγκόσμια πρωτιά, καθώς, πουθενά στον πλανήτη, σε δημοκρατικό καθεστώς, δεν έχει κλείσει η δημόσια ραδιοτηλεόραση μιας χώρας, μέσα σε πέντε ώρες, παραβιάζοντας το σύνταγμα. Να ρίχνεις μαύρο στις οθόνες του κόσμου και ουσιαστικά να ρίχνεις στα τάρταρα την αξία αυτού του δημόσιου φορέα. Το είπε η Ινγκριντ Ντελτέρν της EBU, «αυτό που έκαναν είναι καταστροφή της αξίας της ΕΡΤ. Ακόμα και μια μικρή επιχείρηση να έχεις, θα φρόντιζες αυτό που έγινε στην ΕΡΤ, να μη συμβεί». Και αυτή η απαξίωση φάνηκε μετά στις τηλεθεάσεις της Δημόσιας Τηλεόρασης.

Ποιος λοιπόν, κέρδισε από το κλείσιμο της ΕΡΤ; Ο πολίτης, όχι. Η ΕΡΤ όχι, γιατί απαξιώθηκε. Γιατί στυγνά τεχνοκρατικά να το δει κανείς, όταν έχεις ένα ισχυρό logo εδώ και 75 χρόνια, δεν το πετάς στα σκουπίδια. Ο μόνος που κέρδισε, λοιπόν, είναι τα ιδιωτικά δίκτυα, τα οποία, από την πρώτη στιγμή, εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της ΕΡΤ από τον τηλεοπτικό ανταγωνισμό. Πιστεύω, επίσης, ότι οι αρχικές εξαγγελίες του κ. Κεδίκογλου για έναν νέο, ευρωπαϊκό οργανισμό, ανεξάρτητο και ελεύθερο, μακριά από κόμματα, έμειναν στα λόγια, όπως βλέπουμε».

Ζορίζομαι: «Οταν βλέπω την ανισότητα και την κοινωνική αδικία ως καθημερινότητα. Τους ανθρώπους που τους μάσησε το σύστημα και τους πέταξε σε μια γωνιά του δρόμου».

Ήρωες: «Δεν πιστεύω στους ήρωες. Δεν πιστεύω πως κάποιος θα έρθει να με/μας σώσει. Η κοινωνία πάει μπροστά όχι από ήρωες, αλλά από το μικρό συνεχές σπρώξιμο καθενός από εμάς. Ήρωες για μένα είναι οι καθημερινοί σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι, που τίμια αντικρίζουν την ζωή».

Θυμώνω: «Θυμώνω και στενοχωριέμαι ταυτόχρονα, όταν βλέπω πως στην Ευρώπη, με αιχμή του δόρατος την Ελλάδα, εφαρμόζονται πολιτικές, οι οποίες έχουν δοκιμαστεί και έχουν αποτύχει οικτρά στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική. Τις συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης, που συναντούσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες σε αυτά τα μέρη, τις συναντάμε καθημερινά σήμερα στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Η Ευρώπη κάποτε διακρινόταν για το κοινωνικό της κράτος. Πάει αυτό. Η παγκόσμια τάση είναι η συρρίκνωση των δημόσιων κοινωνικών αγαθών προς όφελος των ιδιωτικών εταιριών. Κοιτάξτε, για παράδειγμα, τους τομείς της υγείας και της παιδείας. Επίσης, θυμώνω και στενοχωριέμαι που η όλη ανθρωποφάγα οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα έχει στρέψει τον έναν εναντίον του άλλου: τον ιδιωτικό υπάλληλο εναντίον του δημόσιου, τον δημόσιο υπάλληλο Α εναντίον του Β, τον εκπαιδευτικό εναντίον του αστυνομικού και πάει λέγοντας. Όμως, έτσι δεν πρόκειται να πάμε ούτε ένα βήμα μπροστά αλλά πίσω ολοταχώς, στις μέρες του Εμφυλίου».

Ιστορία: «Το μοναδικό κέρδος απ’ ό,τι κάνω είναι ότι θα έχω να λέω καλές ιστορίες όταν γεράσω».

Καθρέφτης: «Σηκώνω ψηλά ένα καθρέφτη. Οι κοινωνίες βλέπουν τον εαυτό τους και γω είμαι μέρος της εικόνας».

Λάθη: «Όταν κάνεις μία λάθος κίνηση στην πολιτική, πρέπει να τη «μαζέψεις» γρήγορα. Η πολιτική είναι σαν το σκάκι. Αν δεν διορθώσεις μία αρχική λάθος κίνηση, μετά όλες οι υπόλοιπες θα είναι λάθος. Αυτή τη στιγμή ζούμε στην Ελλάδα ένα γενικό ματ στις κινήσεις στην πολιτική σκακιέρα».

Ματαίωση: «Η ζωή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν μπορεί κανείς να ζήσει μέσα της χωρίς να πέσει στην απογοήτευση και στον κυνισμό, εκτός και αν έχει μπροστά του μια μεγάλη ιδέα, που θα είναι πάνω από την προσωπική δυστυχία, πάνω από την αδυναμία, πάνω από όλα τα είδη της προδοσίας και της χυδαιότητας».

Ντροπή: «Είναι σίγουρα πολύ κρίμα που ένα πεδίο δυνητικά δυναμικό και ζωτικής σημασίας, όπως η δημοσιογραφία, έχει κολλήσει σε ένα τέλμα λιμνάζουσας μετριότητας».

Ξαγρυπνώ: «Οποτε χρειάζεται. Πάνω από το παιδί μου, τη σύντροφό μου, τη δουλειά μου».

Όχι: «Εχω πει πολλά «όχι» στη ζωή μου και θα έλεγα και στους νεότερους συναδέλφους να κάνουν το ίδιο, γιατί βγαίνουν σε καλό. Για παράδειγμα, όταν, κάποια στιγμή, ο αρχισυντάκτης μου μού είπε να προσθέσω ένα στοιχείο στο κείμενό μου, το οποίο δεν προέκυπτε από τη δική μου έρευνα, αλλά ο ίδιος το είχε ακούσει σε κάποιο κανάλι, του είπα «όχι, δεν μπορώ να το κάνω». Είμαι κάθετος σε αυτά τα ζητήματα. Χωρίς περιστροφές. Τα πράγματα έτσι πρέπει να λέγονται και να ακούγονται, για να αποφεύγονται παρεξηγήσεις προθέσεων και σκέψεων».

Πατρίδα: «Αυτή η πατρίδα μπορεί να σε μασήσει, να σε λιώσει, να σε πετάξει αποφάγια στη γωνία και μετά να δηλώνει περήφανη που διακρίθηκες στο εξωτερικό. Αυτή είναι η πατρίδα μου, η ομορφότερη του κόσμου, εκεί όπου με μίσησαν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, που λέει και το τραγούδι. Για μένα πατρίδα δεν είναι τα όρη και τα ψηλά βουνά αλλά οι άνθρωποι. Καθώς ως γνωστόν η ισχύς μιας πολιτείας δεν μετριέται από τον αριθμό των κατοίκων της, αλλά από τον αριθμό των ενεργών πολιτών της».

Ρίζες: «Στο Ηράκλειο και στον Μαραθώνα. Μεγάλωσα με ιστορίες του Μίνωα και του Φειδιππίδη. Με τραγούδια του Ξυλούρη και με τον Ερωτόκριτο που μου τραγουδούσε η μάνα μου».

Σημείο Μηδέν: «Η οικογένειά μου. Η σύντροφός μου και το παιδί μου».

Σχέδια: «Δεν έχω προγραμματίσει σχεδόν τίποτα στη ζωή μου ως τώρα. Δεν είμαι ο άνθρωπος που ξυπνά και κάνει σχέδια. Συνήθως πάω, όπως με πάει η ζωή».

Ταξίδια: «Τα ταξίδια είναι πλούτος, ασύγκριτα μεγαλύτερος από τα χρήματα που επενδύεις για να τα κάνεις».

Υγεία: «Πέρασα μια περιπέτεια το 1994. Είχα καρκίνο. Το ξεπέρασα και οι γιατροί μου (ο Δημόπουλος, καλή του ώρα) με απέδωσε «καθαρό» στην κοινωνία. Είχε επέλθει η κατανόηση για το τι είναι τελικά σημαντικό. Ηταν ένα σχολείο για μένα».

Φοβάμαι: «Τον πόλεμο και τα έντομα».

Χρήματα: «Τα χρήματα είναι μόνο ένα εργαλείο. Θα σας πάνε όπου θέλετε, αλλά δεν πρέπει να αντικαταστήσουν τον οδηγό».

Ψηφίζω: «Η ψήφος είναι ένα τουφέκι του οποίου η χρησιμότητα εξαρτάται από τον χαρακτήρα του χρήστη. Κατά τη γνώμη μου, σήμερα περνάμε, έστω και με τον σκληρό τρόπο, μια πολιτική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Είχαμε ξεχάσει τι είναι να ασχολείσαι με τα κοινά. Είχαμε επαναπαυθεί ότι ψηφίζουμε σε εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια. Αυτό δεν είναι δημοκρατία. Θυμίζω ότι εκλογές έκανε και ο Σαντάμ Χουσεΐν. Η ουσία της Δημοκρατίας είναι η ισότητα των δικαιωμάτων».

Ωρες: «Για ένα φιλμ 52-60′ χρειάζονται 350 ώρες μοντάζ, κατά μέσο όρο. Χώρια τα γυρίσματα, τα οποία ανάλογα με τις συνθήκες, μπορεί να έχουν γίνει σε 5 ή 15 μέρες ή σε 5 μήνες. Χρειάζομαι περίπου 1 μήνα για να γράψω μια ταινία και 350 ώρες να τη μοντάρω. Αλλά δεν γίνεται αλλιώς, αν θέλουμε να έχουμε το αποτέλεσμα που επιθυμούμε. Για να κάνω, όμως, τη δουλειά μου, όπως εγώ θέλω να την κάνω, έχω θυσιάσει τον προσωπικό μου χρόνο. Όταν φτιάχνω ένα έργο, ζω σαν τον καλόγερο. Οι ώρες που ασχολούμαι με αυτό κατακλύζουν ολόκληρη τη ζωή μου. Δουλεύω 16 ώρες στο μοντάζ, κάθε μέρα, όταν είναι να παραδώσω μία δουλειά. Η μέρα μου είναι μοντάζ, μοντάζ, μοντάζ, ύπνος, μοντάζ, μοντάζ, μοντάζ. Θέλω το τελικό αποτέλεσμα να αντανακλά αφενός τη δουλειά που έχει από πίσω του, την έρευνα κλπ., αφετέρου να μην είναι άρπα-κόλα. Σιχαίνομαι το άρπα-κόλα».

* Το ντοκιμαντέρ «Το χαμένο σήμα της Δημοκρατίας» («The Lost Signal of Democracy»), σε παραγωγή Small Planet Documentary Production House και διανομή Feelgood Entertainment προβάλλεται σε κινηματογράφους, σε Ελλάδα και Κύπρο, και σε πολλά κανάλια του εξωτερικού, όπως τα: SBS (Αυστραλία), ORF (Αυστρία), RTBF (Βέλγιο), LCP (Γαλλία), TG4 (Ιρλανδία) κ.ά.

Στο μεταξύ, ετοιμάζεται το «Agora», μια δουλειά τεσσάρων χρόνων, η οποία θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο, μία μεγάλου μήκους ταινία για την ελληνική κρίση. Διεθνής συμπαραγωγή WDR Δημόσιας Γερμανικής Τηλεόρασης, Al Jazeera, Σουδικής δημόσιας τηλεόρασης SVT και βέλγικης RTBF. Παραγωγή Small Planet Productions.