Δελφίνια, φάλαινες, φώκιες και άλλα θαλάσσια θηλαστικά έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον πλούτο ζωής των θαλασσών μας, ενώ η δική τους υγεία αντανακλά τη συνολική υγεία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Ειδικότερα οι ελληνικές θάλασσες και ολόκληρη η Μεσόγειος φιλοξενούν ορισμένα από τα σημαντικότερα είδη παγκοσμίως. Παρά όμως τη μοναδική τους αξία, οι απειλές που αντιμετωπίζουν συνεχίζουν να είναι μεγάλες.

Η προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών αποτελεί προτεραιότητα για το WWF Ελλάς, το οποίο φέτος συνδιοργανώνει με τη Διεθνή Επιτροπή για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, το μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο το οποίο είναι αφιερωμένο σε αυτούς τους «κατοίκους» των θαλασσών μας.

Συγκεκριμένα, η 5η κατά σειρά Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές θα πραγματοποιηθεί στη Μεσσηνία, από τις 8 έως και τις 12 Απριλίου 2019, και θα φέρει κοντά επιστήμονες, ειδικούς στη διαχείριση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, εκπροσώπους ιδιωτικού τομέα, καθώς και κρατικούς και μη κυβερνητικούς φορείς από όλο τον κόσμο για να συζητήσουν το μέλλον των θαλασσών μας.

Είναι η πρώτη φορά που η συνδιάσκεψη αυτή διεξάγεται στη Μεσόγειο και ειδικότερα στην Ελλάδα, τοποθετώντας τη χώρα μας στο επίκεντρο της παγκόσμιας κοινότητας που εμπλέκεται στην προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών, ενώ αποτελεί μοναδική ευκαιρία συνάντησης και ανταλλαγής επιστημονικής γνώσης αλλά και παρουσίασης καλών διεθνών πρακτικών και παραδειγμάτων προς αποφυγή από εμπειρογνώμονες.

Μεταξύ άλλων, στόχος είναι να αναδειχθεί η σημασία σημαντικών περιοχών για τα θαλάσσια θηλαστικά της Μεσογείου που δέχονται πιέσεις άμεσα και αυξανόμενα από ανθρώπινες δραστηριότητες. Περιοχές για τις οποίες μέχρι σήμερα υπάρχει ένα σημαντικό επιστημονικό «κενό» γνώσης ως προς τις απειλές που δέχονται, όπως είναι στη χώρα μας η Ελληνική Τάφρος, το τόξο που εντείνεται από το βόρειο Ιόνιο μέχρι και τη Ρόδο.

Σημειώνεται πως στα νερά της Ελλάδας ζουν μόνιμα εννέα θαλάσσια θηλαστικά: η πτεροφάλαινα, η μεσογειακή φώκια -ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός της οποίας εντοπίζεται στη Μεσόγειο και ειδικά στην Ελλάδα, ο φυσητήρας -το είδος με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο που έχει καταγραφεί στο ζωικό βασίλειο, ο «ντροπαλός» ζιφιός, το σταχτοδέλφινο, το ρινοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο, το κοινό δελφίνι, καθώς και η μικροσκοπική φώκαινα που ζει αποκλειστικά στα νερά της Θράκης.

Πέντε άλλα είδη είναι «περαστικοί» από τις ελληνικές θάλασσες: η μεγάπτερη φάλαινα, η βόρεια ρυγχοφάλαινα, η ψευδόρκα, ο μεσοπλόδοντας και το στενόρυγχο δελφίνι.

Δυστυχώς όμως, τα περισσότερα από αυτά τα θηλαστικά απειλούνται με εξαφάνιση, με τον μεγαλύτερο εχθρό τους να παραμένει ο άνθρωπος. Η παρενόχληση από σκάφη αναψυχής, η ηχορύπανση από μεγάλα σκάφη, οι αλληλεπιδράσεις με την αλιεία, αλλά και η κλιματική αλλαγή, είναι μόνο μερικές από τις απειλές που αντιμετωπίζουν. Τώρα, σε αυτές έρχεται να προστεθεί και η απειλή των εξορύξεων πετρελαίου.

Ο κίνδυνος πρόκλησης ενός ατυχήματος διαρροής πετρελαίου είναι υπαρκτός, ενώ ακόμη και στα αρχικά στάδια της έρευνας για τον εντοπισμό κοιτασμάτων, μέσω τεχνητών σεισμικών δονήσεων, οι ήχοι ενδέχεται να πλήξουν σημαντικά τα θαλάσσια θηλαστικά. Επίσης, η αυξημένη κίνηση των πλοίων για τη κατασκευή των εγκαταστάσεων και τη μεταφορά του πετρελαίου θα επηρεάσει σημαντικά τα είδη που απαντώνται στις περιοχές αυτές.

Κατά την 5η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές θα τεθούν στο επίκεντρο, μεταξύ άλλων, οι προκλήσεις που θέτουν οι εξορύξεις πετρελαίου στους βασικούς οικοτόπους θαλάσσιων θηλαστικών. Μία από τις σημαντικότερες συνεδρίες αφορά στην ανάγκη αποτροπής επιβλαβών για το περιβάλλον πρακτικών, όπως είναι οι σεισμικές έρευνες, σε περιοχές σημαντικές για τα θαλάσσια θηλαστικά. Αυτή η συνεδρία θα αναδείξει την επερχόμενη απειλή που αποτελεί η κύρωση των συμβάσεων για την έναρξη εξορύξεων πετρελαίου στην Ελληνική Τάφρο και αναμένεται να συσπειρώσει τη διεθνή κοινότητα με σκοπό να ταχθεί υπέρ της προστασίας της περιοχής, παίρνοντας ως παράδειγμα άλλες σημαντικές περιοχές ανά τον κόσμο.

Στην επικείμενη διοργάνωση αναμένεται να παραβρεθούν περισσότεροι από 250 συμμετέχοντες από 40 χώρες από όλο τον κόσμο, ενώ για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στη συνδιάσκεψη θα λάβει ενεργό μέρος και μια νέα γενιά Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, οι οποίοι θα έχουν τη μοναδική ευκαιρία να αντλήσουν πολύτιμη γνώση από τους εμπειρότερους συναδέλφους τους.

Στους κεντρικούς ομιλητές περιλαμβάνονται ορισμένοι από τους πλέον παγκοσμίως αναγνωρισμένους και καταξιωμένους ειδικούς σε θέματα διαχείρισης θαλάσσιων θηλαστικών που θα εκπροσωπήσουν διεθνείς οργανισμούς, καθώς και το διεθνές δίκτυο του WWF. Στις εργασίες του συνεδρίου αναμένεται να συμμετάσχουν επίσης ανώτατοι εκπρόσωποι φορέων που στηρίζουν έμπρακτα τις προσπάθειες διατήρησης των θαλάσσιων θηλαστικών.wwf