Κατάθλιψη:Συνέπειες και αντιμετώπιση

της Μαριάννας Τζεβελέκου, Φοιτήτριας Νοσηλευτικής

Με τον όρο κατάθλιψη περιγράφεται μια κοινή, μη παθολογική συναισθηματική εμπειρία. Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να διαχωρίζεται από τη νόσο Κατάθλιψη η οποία αποτελεί σύνδρομο με διακριτά σημεία και συμπτώματα. Η νόσος Κατάθλιψη είναι μία ισόβια διαταραχή, με υποτροπιάζοντα χαρακτήρα, η οποία παρεμβαίνει τόσο στην εργασία, όσο και στην προσωπική ζωή του πάσχοντος ατόμου. Για αυτό το λόγο είναι αδήριτη η ανάγκη της έγκαιρης διάγνωσης της. Φυσικά θα πρέπει να αναφερθεί, πως το ποσοστό θνησιμότητας, δηλαδή το ποσοστό των θανάτων στον πληθυσμό των ατόμων που πάσχουν από Κατάθλιψη, αγγίζει το 15%.

Η κατάθλιψη οφείλεται σε διαταραχές των νευροδιαβιβαστών, σεροτονίνη, νοραδρεναλίνη και ντοπαμίνη, καθώς και σε ορμονικές αλλαγές που αφορούν το θυρεοειδή αδένα και τα επινεφρίδια. Ο σημαντικότερος αιτιολογικός παράγοντας της νόσου είναι η κληρονομικότητα. Ο κίνδυνος εμφάνισης Κατάθλιψης μπορεί όμως να είναι και επίκτητος, μέσω ενός ψυχικού τραύματος το οποίο επάγει το στρες και μέσω διάφορων σωματικών παθήσεων, όπως ο υποθυρεοειδισμός ή οι επεμβάσεις. Ευθύνη φέρουν και τα φάρμακα, τα οποία έχουν την ικανότητα να επιδρούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Χαρακτηριστικά τέτοια φάρμακα είναι τα αντιϋπερτασικά. Τέλος, ουσίες όπως το αλκοόλ, η κοκαΐνη και τα ψυχοδιεγερτικά είναι σε θέση να προκαλέσουν δευτεροπαθή Κατάθλιψη.

Είναι σημαντικό ο καθένας από εμάς να είναι σε θέση να αναγνωρίσει κύρια σημεία Κατάθλιψης επειδή είναι πιθανό να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης παιδικής. Η εικόνα ποικίλλει από άτομο σε άτομο και διαμορφώνεται αναλόγως της ηλικίας.  Συγκεκριμένα, η κλινική εικόνα της κατάθλιψης περιλαμβάνει την καταθλιπτική διάθεση και απαραίτητα την ανηδονία, αυξημένη ή μειωμένη όρεξη, αυξημένη ή μειωμένη ανάγκη για ύπνο, ψυχοκινητική επιβράδυνση, κόπωση, υπερβολικό αίσθημα ενοχής ή αναξιότητας, μειωμένη γενετήσια ορμή, μείωση της προσοχής, επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή και αυτοκτονίας.

Ένα άτομο για να πάσχει από Κατάθλιψη είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη παρουσία 5 σημείων για τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Η διάγνωση τίθεται μόνο βάσει του ιστορικού και της αναγνώρισης συμπτωμάτων. Πολύτιμες είναι και οι πληροφορίες από τα μέλη της οικογένειας ή του στενού περιβάλλοντος του ατόμου, ώστε να γίνει η τεκμηρίωση της διάγνωσης όταν η έναρξη των συμπτωμάτων υπήρξε σταδιακή. Επειδή οι σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας είναι πολύ συχνές στην Κατάθλιψη είναι πολύ χρήσιμες οι ερωτήσεις περί αυτοκτονικότητας κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Ο απλούστερος τρόπος για να ξεκινήσει μία τέτοιου είδους συζήτηση είναι: » Σκεφτήκατε ποτέ το θάνατο ή να κάνετε κακό στον εαυτό σας με οποιονδήποτε τρόπο;». Αν οι ασθενείς δεν παραμένουν απλά στην σκέψη αλλά πλάθουν αυτοκτονικά πλάνα, είναι απαραίτητη η παραπομπή τους σε ψυχίατρο ή νοσηλεία.

Κατά την αντιμετώπιση της Κατάθλιψης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα ποσοστά υποτροπής αυξάνονται με κάθε νέο επεισόδιο. Για αυτό το λόγο η διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπείας ενός επεισοδίου Κατάθλιψης θα πρέπει να ξεπερνά τους 6-12 μήνες. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός, ότι παρόλο που τα αντικαταθλιπτικά έχουν παρόμοια ποσοστά αποτελεσματικότητας, κάθε ασθενής διαφέρει σημαντικά όσον αφορά στην απόκριση στην αγωγή και στην αντοχή. Για τη θεραπεία της κατάθλιψης είναι εξίσου αποτελεσματική και η ψυχοθεραπεία στην ήπιας έως μέτριας μορφής κατάθλιψη, όχι όμως στη σοβαρής μορφής. Ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας παρέχει την καλύτερη δυνατή κάλυψη στους καταθλιπτικούς ασθενείς.

πηγή:Βασικές αρχές παθολογίας Frank H Netter