Τοξικοί Συνάδελφοι

Όλοι έχουμε συναντήσει στο εργασιακό μας περιβάλλον έναν/μία συνάδελφο που μας έκανε τη ζωή δύσκολη, που νιώθαμε ότι υπονομεύει τη δουλειά μας, μας σχολίαζε πίσω από την πλάτη μας, μας μίλαγε επιθετικά, υποτιμητικά και μας έκανε να μην θέλουμε να πάμε την επόμενη μέρα στην εργασία μας.

Πως ορίζουμε μια σχέση τοξική

Όταν βρισκόμαστε σε μια σχέση στην οποία νιώθουμε πως δεν έχουμε υποστήριξη, όταν αυτό που λέμε δεν γίνεται κατανοητό, υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις, υπάρχει υποτιμητική συμπεριφορά ή/και επιθετικότητα. Η ύπαρξη τοξικών συναδέλφων είναι συχνό φαινόμενο στο χώρο εργασίας, έρευνες δείχνουν πως ένα μεγάλο ποσοστό (περίπου 60%) αναγκάζεται τελικά να εγκαταλείψει την εργασία του εξ αιτίας μίας τέτοιας σχέσης (ή της τοξικής κουλτούρας όλης της εταιρείας).

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της τοξικής σχέσης

Ένας όρος που συναντάμε συχνά είναι το Gaslighting: δηλαδή η προσπάθεια χειραγώγησης του άλλου, ώστε να αμφισβητήσει την ορθότητα της σκέψης του. Ο τοξικός συνεργάτης δημιουργεί μια αφήγηση η οποία σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι πάντα λάθος, αναρωτιέσαι «είμαι εγώ ο τρελός;». Μήπως τα φαντάστηκα όλα αυτά, μήπως όντως είμαι εγώ ο κακοπροαίρετος. Υπάρχει μια συνεχής διαστρέβλωση. Είναι εύκολο να αμφισβητήσουμε τη σκέψη και την αντίληψη μας και αντί να μείνουμε στη θέση μας πχ αυτό που είπε ήταν εχθρικό και αγενές, και φτάνουμε να αναρωτιόμαστε, μήπως είχε δίκιο και είμαι υπερευαίσθητη.

Μέσα σε τέτοιες σχέσεις υπάρχει συχνή παραβίαση ορίων συμπεριφοράς, χρόνου. Μπορεί ο άλλος να μας «υποχρεώνει» να δουλέψουμε περισσότερο και μετά να ακυρώνει ή να καρπώνεται τη δουλειά μας. Υπάρχουν συχνά αρνητικά σχόλια και κουτσομπολιό. Υποτίμηση, αγένεια ή/και προσβλητική συμπεριφορά. Τέλος, δεν είναι λίγες οι φορές που σχόλια που αφορούν την εργασία, μετατρέπονται σε προσωπική επίθεση του χαρακτήρα μας.

Τι είναι καλό να αποφύγουμε να κάνουμε

1. Να τους προκαλούμε
   2. Να μη χάσουμε τα δικά μας όρια και συμπεριφερθούμε με τρόπους που δεν μας εκφράζουν και ίσως χάσουμε το δίκιο μας.
   3. Να μην εμπλεκόμαστε μαζί τους χωρίς να υπάρχει λόγος
   4. Να μην περιμένουμε ότι ο άλλος θα αλλάξει ή θα οριοθετηθεί
   5. Να μην αμφιβάλουμε για μας

Τι μπορούμε να κάνουμε

1. Να προσπαθήσουμε να τεκμηριώνουμε τη θέση μας μέσα από γραπτή επικοινωνία, που είναι πιο δύσκολο θα διαστρεβλωθεί ή αμφισβητηθεί.
   2. Να βρούμε συμμάχους, συναδέλφους με τους οποίους μπορούμε να μοιραστούμε αυτό που ζούμε.
   3. Να οριοθετηθούμε όσο το δυνατόν καλύτερα.
   4. Να εστιάσουμε στην δική μας αυτοκυριαρχία, αντί να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε ή να αλλάξουμε τον τοξικό συνάδελφο.
   5. Να διαλέξουμε τις μάχες μας
   6. Επειδή αυτή η συνθήκη μας δημιουργεί πολύ στρες, και σε τέτοιες περιόδους αμελούμε τον εαυτό μας, να φροντίσουμε τον εαυτό μας μέσω της σωστής διατροφής, της άσκησης και του επαρκή ύπνου.
   7. Να κάνουμε ένα διάλλειμα όταν νιώθουμε ότι φορτιζόμαστε, ώστε να ηρεμούμε και να διαφυλάσσουμε τη συναισθηματική μας ενέργεια.

Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν για αυτό

• Μπορεί να χρειαστεί να μιλήσουμε στον προϊστάμενο ή στον άμεσα υπεύθυνο ή να απευθυνθούμε στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού.
  • Αν όμως η κατάσταση δεν αλλάξει, καλό είναι να ψάξουμε για ενναλακτικές ώστε αν χρειαστεί να φύγουμε να έχουμε επιλογή.

Δεδομένου ότι περνάμε ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας στη δουλειά, είναι σημαντικό να μην είναι ένας χώρος τοξικός που λειτουργεί επιβαρυντικά στην ψυχική και σωματική μας υγεία.

Καλό είναι να θυμόμαστε πως οι σχέσεις που έχουν αποδοχή και αγάπη, καθώς και η φροντίδα του εαυτού μας, δημιουργούν ανθεκτικότητα.

Γράφει η

Έρα Μουλάκη

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια