H Σικυώνα ο Απελλής και η Αναδυόμενη Αφροδίτη

Γράφει η Ζωγράφος-Εικαστικός
Στέλλα Θεοδοσίου- Μπισιώτη
Ακριβώς Ι8 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κορίνθου βρίσκεται μια πόλη η οποία υπήρξε το κέντρο των καλών τεχνών της Αρχαίας Ελλάδας.
Πρόκειται για την Αρχαία Σικυώνα η οποία φιλοξένησε την πρώτη και πιο σημαντική σχολή ζωγραφικής στον κόσμο.
Γι’ αυτό μαρτυρούν οι πίνακες που ανακαλύφθηκαν στο ιερό των Νυμφών μέσα σε σπήλαιο στην περιοχή του χωριού Πιτσά και αποτελούν σήμερα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Πρωτοπόροι Σικυώνιοι καλλιτέχνες υπήρξαν : ο Κρότων -6ος π.Χ. αιώνας- θεμελιωτής του σχεδίου και της σκίασης ο Τελεφάνης και αυτός μεγάλος δημιουργός που τελειοποίησε τις τεχνικές του Κρότωνα.
Περί το 400 π,Χ, ο Εύπομπος ίδρυσε τη σχολή ζωγραφικής στην οποία φοίτησαν οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες της εποχής , ο Μελάνθιος , ο Παυσίας ο πρώτος που εισήγαγε την εγκαυστική μέθοδο , ο Πάμφιλος , ο Αρκεσίλαος . Σημαντικότερος όμως όλων ήταν ο Απελλής, Ιωνικής καταγωγής -352 π. Χ. – 300 Π,χ.
Εκτιμάται ότι ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε αλληγορικές εικόνες και ιδέες, όπως η αλήθεια, η άγνοια, η διαβολή, ο φθόνος.
Εργάστηκε στην αυλή του Φιλίππου του 2ου, μετά από πρόσκληση του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο Πλίνιος αναφέρει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος είχε απαγορεύσει να τον ζωγραφίζει άλλος εκτός από τον Απελλή και βέβαια ήταν αυτός που τον ακολούθησε στην εκστρατεία του στην Ασία.
Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου συνεργάστηκε με τον Πτολεμαίο τον Α’ έως το 306 π. Χ. Δούλευε τα χρώματα κατά τέτοιον τρόπο που ακόμα και σήμερα οι τεχνικές που χρησιμοποιούσε παραμένουν άγνωστες.
Αναφέρεται επίσης σαν καινοτόμος στον τομέα της τεχνικής , έχοντας επινοήσει μια ειδική μέθοδο προετοιμασίας της μίξης των ουσιών των χρωμάτων από ελεφαντόδοντο.
Ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης υπήρξε ο πατέρας των νεκρικών αιγυπτιακών πορτρέτων (Φαγιούμ).
Παρά το γεγονός πως δεν διασώζεται κανένα έργο του ,αρκετές πληροφορίες για παραγγελίες που ανέλαβε στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του και πίνακες που φιλοτέχνησε, αντλούνται από ιστορικές πηγές.
Ένα από τα κορυφαία του έργα ήταν η Αναδυομένη Αφροδίτη για την οποία πιθανώς χρησιμοποίησε ως μοντέλο την παλλακίδα του Μ. Αλεξάνδρου Καμπάσπη η την ερωμένη του Πραξιτέλη , Φρύνη και κοσμούσε το Ασκληπιείο στην Κω .
Κατά τη ρωμαϊκή κατοχή οι Κώες καταχρεωμένοι και αδυνατώντας να πληρώνουν τους φόρους προς τη Ρώμη, έδωσαν ως αντίτιμο των φόρων τον πίνακα του Απελλή.
Ο αυτοκράτορας Αύγουστος που είχε αδυναμία στα ελληνικά έργα το έδωσε σε Έλληνες καλλιτέχνες για να διορθώσουν τις φθορές που είχε υποστεί Κανείς όμως δεν τόλμησε να αγγίξει το έργο του μεγάλου ζωγράφου.
Μερικά χρόνια αργότερα ο Νέρωνας ανέθεσε την αντιγραφή του έργου στο ζωγράφο Δωρόθεο.
Έτσι με τα χρόνια καταστράφηκε το πρωτότυπο αλλά σώθηκε το αντίγραφο.
Στο αντίγραφο έγινε και δεύτερη αντιγραφή η οποία παρέμεινε στο Βατικανό και κατά την Αναγέννηση η σύνθεση του Απελλή έγινε πηγή έμπνευσης για την αναδυομένη Αφροδίτη του Μποτιτσέλι, αλλά και πολλών άλλων καλλιτεχνών που ένιωσαν την ανάγκη να στραφούν προς το φως της αρχαίας Ελλάδας.