Ερλιχίωση του σκύλου: Η νόσος των τσιμπουριών

Τώρα που το καλοκαίρι είναι γεγονός και η διάθεση ανακάμπτει τόσο για εμάς όσο και για τους μικρούς μας φίλους, που αυτήν την εποχή χαίρονται βόλτες στην εξοχή και ατέλειωτο παιχνίδι, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε και τους ανεπιθύμητους επισκέπτες που  εμφανίζονται αυτή την  περίοδο και οι οποίοι μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των αγαπημένων μας κατοικίδιων. Ένας από αυτούς είναι οι κρότωνες τα γνωστά μας «τσιμπούρια»  τα οποία ευθύνονται για την μετάδοση ιδιαίτερης σημασίας ασθενειών στα ζώα μας , γεγονός που αγνοούν οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ζώων.

Αιτιολογία – Τρόπος μετάδοσης

Η πιο χαρακτηριστική νόσος είναι η ερλιχίωση που προκαλείται από τα βακτήρια του γένους Erlichia (Erlιchia canis, Erl. chaffensis, Erl. ewingii) και αποτελεί μια συχνή και σοβαρή ασθένεια του σκύλου. Η μετάδοση γίνεται από μολυσμένο σκύλο σε υγιή μέσω κάποιων ειδών κροτώνων (Rhipicephalus sanguineous)  τα οποία μoλύνονται όταν απομυζούν αίμα από σκύλους φορείς και ύστερα  με το σάλιο τους εναποθέτουν το βακτήριο σε υγιή ζώα καθώς προσκολλούνται σε αυτά. Οι ερλίχιες μπορούν να μεταδοθούν και με τη μετάγγιση μολυσμένου αίματος.

Κλινικά συμπτώματα

Η Erlichia παρασιτεί συχνότερα στα μονοκύτταρα του αίματος και τα μακροφάγα των ιστών. Ο χρόνος επώασης ποικίλει από μια έως τρεις εβδομάδες και η νόσος διακρίνεται από πλευράς συμπτωμάτων σε τρεις φάσεις , οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη.

Οξεία φάση

Τα συμπτώματα διαρκούν 2- 4 εβδομάδες είναι συνήθως ήπια και περιλαμβάνουν παροδικό πυρετό, ανορεξία, κατάπτωση, οφθαλμικό και ρινικό έκκριμα. Σπανιότερα παρατηρείται μικρή διόγκωση των λεμφογαγγλίων, θόλωση του κερατοειδούς, επιπεφυκίτιδα, διάμεση πνευμονία, οίδημα των άκρων, του όσχεου. Σε μερικές των περιπτώσεων πιθανόν να παρατηρηθούν μικρές αιμορραγίες. Η πρώτη αυτή «εμπύρετη φάση» διαρκεί από 4 ημέρες μέχρι και 3 εβδομάδες, και ακολουθείται από την επόμενη φάση την υποκλινική.

Υποκλινική φάση

Κατα την φάση αυτή,  τα κλινικά συμπτώματα συνήθως υποχωρούν και το ζώο εμφανίζεται σαν να έχει θεραπευτεί. Τα αιματολογικά ευρήματα είναι συνήθως παρόμοια με εκείνα της οξείας φάσης, δηλαδή λευκοκυττάρωση, υποπλαστική αναιμία και έντονη θρομβοκυτταροπενία .

Χρόνια φάση

Η χρόνια φάση αποτελεί την τελική φάση της νόσου. Τα κλινικά συμπτώματα είναι συνήθως κατάπτωση, πυρετός, ωχροί βλεννογόνοι, απώλεια βάρους σταδιακά αυξανόμενη, πετέχειες και εκχυμώσεις στο δέρμα και τους βλεννογόνους, και τέλος ρινορραγία ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη. Η ρινορραγία παρουσιάζεται συνήθως απότομα και είναι έντονη και επίμονη. Αποτέλεσμα των αιμορραγιών είναι η σοβαρή οξεία αιμορραγική αναιμία.

Διάγνωση – Θεραπεία

Η Ερλιχίωση, εφ΄ όσον διαγνωσθεί έγκαιρα και η θεραπευτική αγωγή που θα χορηγηθεί είναι η κατάλληλη, είναι μια νόσος που θεραπεύεται απόλυτα. Η χορήγηση κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής είναι μεγάλης σημασίας, διότι σε αντίθετη περίπτωση επέρχονται βλάβες σε διάφορα όργανα του ζώου.

Ο Κτηνίατρος διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις που χρειάζονται για να αντιμετωπίσει κατάλληλα το πρόβλημα αφ’ενός, αλλά και να το διαγνώσει σωστά. Διότι η διάγνωση δεν είναι και τόσο απλή από τον μη ειδικό, δεδομένου ότι τα κλινικά συμπτώματα δεν είναι παθογνωμονικά της Ερλιχίωσης. Η θρομβοκυτταροπενία, η λευκοπενία και η αναιμία παρουσιάζονται και σε άλλες νόσους. Η διάγνωση της νόσου στηρίζεται σε κλινική εξέταση αλλά κυρίως σε εργαστηριακές εξετάσεις: αιματολογικές(κυτταρολογική), ορολογικές (ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων) καθώς και τη μέθοδο PCR.

Η κύρια θεραπεία περιλαμβάνει την χορήγηση ειδικών αντιβιοτικών καθώς και υποστηρικτική αγωγή ανάλογα με την περίπτωση που θα κρίνει ο υπεύθυνος κτηνίατρος.

Πρόληψη

Η πρόληψη της Ερλιχίωσης συνίσταται στην συστηματική και προσεκτική καταπολέμηση των τσιμπουριών, τόσο επάνω στο σώμα των ζώων, όσο και στο περιβάλλον τους. Η εφαρμογή προληπτικών μέσων (αντιπαρασιτικά περιλαίμια, αμπούλες, σπρέι, λουτρά με ειδικά διαλύματα), πριν την εμφάνιση των τσιμπουριών στο ζώο, αποτελεί την καλύτερη αντιμετώπιση για το δραστικό περιορισμό της έκθεσης των σκύλων στους κρότωνες.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως σκύλοι που θεραπεύτηκαν μπορεί να επαναμολυνθούν γι’αυτό είναι σημαντική η σωστή και έγκαιρη αποπαρασίτωση των ζώων μας και αποτελεί εξ’ολοκλήρου ευθύνη των ιδιοκτητών τους.

 Η  Ερλιχίωση του σκύλου δεν προσβάλλει τον άνθρωπο.

Μην ξεχάσετε λοιπόν τώρα που ο καιρός είναι ζεστός    κίνδυνοι παραμονεύουν τους μικρούς μας φίλους και  προστατέψτε τους όσο καλύτερα μπορείτε!

Γράφει η

Βιολέττα Ηλιοπούλου

Κτηνίατρος ΑΠΘ