Ο Μάνος, τριών χρόνων, φοβάται ν’ ανεβεί στην τσουλήθρα, να μπει στο νερό ή να κάνει ποδήλατο, παρότι ο μπαμπάς του είναι δίπλα και τον διαβεβαιώνει ότι τον κρατά. «Φοβητσιάρης» κατέληξε να είναι το δεύτερο όνομά του. «Δεν ξέρουμε πια τι να κάνουμε…» λένε οι γονείς του. Ωστόσο, τα παιδιά που ταράζονται με το παραμικρό έχουν ανάγκη από μεγάλη κατανόηση.
Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, από τον πρώτο έως τον τρίτο χρόνο της ζωής τους, τα παιδιά είναι φυσικό να φοβούνται το σκοτάδι, γιατί η νύχτα αντιπροσωπεύει το τέλος των πάντων. Σε αυτή την ηλικία ενισχύεται κι ένας άλλος φόβος· ο φόβος μη χτυπήσουν. Ίσως σας φανεί υπερβολικό, όμως είναι πραγματικότητα ότι μερικά παιδιά, μόλις νιώσουν, για παράδειγμα, το πόδι τους να βουλιάζει στην άμμο, αμέσως αρχίζουν να κλαίνε σπαρακτικά ή ακόμα και να «ουρλιάζουν», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ένας γονιός. Eίναι φυσικό να αντιδρούν έτσι, όταν έχουν την αίσθηση –πραγματική ή φανταστική– μιας απειλής για το σώμα τους. Γενικά, σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους τα παιδιά τα κυριεύουν διαφορετικοί φόβοι. Άλλα πράγματα φοβάται ένα βρέφος κι άλλα ένα παιδί που πηγαίνει σχολείο. Οι πιο συνήθεις φόβοι των παιδιών πάντως είναι ο φόβος αποχωρισμού από τους γονείς, το σκοτάδι, οι δυνατοί ήχοι, τα ζώα, οι φυσικές καταστροφές. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, οι φόβοι των παιδιών δεν διαρκούν πολύ.
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε

Tα «φοβητσιάρικα» παιδιά είναι, κατά κανόνα, τα καταπιεσμένα παιδιά, εκείνα που η διαπαιδαγώγησή τους τα ωθεί να «καταπνίγουν» πάντοτε τα αρνητικά τους συναισθήματα.
Η υπερβολική ανησυχία τους μήπως πάθουν κάτι κακό υποδηλώνει, στην πραγματικότητα, τον φόβο τους μήπως τιμωρηθούν για όλη την οργή που συσσωρεύουν μέσα τους και που δεν έχει ακόμη εκτονωθεί.
Αναλογιστείτε μήπως στο σπίτι σας υπάρχουν εντάσεις, μήπως έχετε υπερβολικές προσδοκίες από το παιδί και το πιέ€ζετε.
Ενθαρρύνετε το φοβισμένο παιδί να σας μιλήσει για όσα το φοβίζουν. Όσο πιο άνετα εκφράζει τους φόβους του τόσο πιο ήσυχο θα νιώθει.
Προσφέρετε στο παιδί που φοβάται παρηγοριά και ασφάλεια.
Δείξτε του τρόπους να διαχειριστεί τους φόβους του. Για παράδειγμα, όταν φοβάται, πείτε του να λέει ένα τραγουδάκι που «διώχνει τους κακούς», παρακολουθήστε μαζί ταινίες με παιδιά που ξεπέρασαν τους φόβους τους κ.ο.κ.
Δώστε εσείς το παράδειγμα, μιλώντας του για κάποιον φόβο που σας ταλάνιζε σε μικρή ηλικία. Πείτε του, λόγου χάριν: «Kι εγώ παλιότερα φοβόμουνα τη δυνατή βροχή!». Μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί θα καταλάβει ότι δεν είναι διαφορετικό από τους άλλους και αυτό θα το καθησυχάσει.
Mάθετε να ξεχωρίζετε τους πραγματικούς φόβους. Αυτό που, εκ πρώτης όψεως, θεωρείτε ότι αποτελεί καπρίτσιο μπορεί στην πραγματικότητα να κρύβει αληθινό φόβο ή και το αντίστροφο.
Ενδεχομένως να έχει συμβεί στο παιδί κάτι δυσάρεστο ή να έχει υπάρξει θεατής σε αυτό και να σας το κρύβει.
Μην περιμένετε να ξεπεράσει τους φόβους του μονομιάς, γι’ αυτό δώστε του τον χρόνο που χρειάζεται. Αν όμως δείτε ότι η κατάσταση επιμένει σε ανησυχητικό βαθμό ή διαπιστώσετε ότι οι φόβοι του είναι πολλοί και το εμποδίζουν στην καθημερινότητά του, φροντίστε να επισκεφθείτε έναν ειδικό.

Γράφει η Αλεξάνδρα Καππάτου

Ψυχολόγος -Παιδοψυχολόγος

Από το βιβλίο μου