Ο παιδικός σταθμός

Μια καλή λύση στο πρόβλημα της φύλαξης και περιποίησης του παιδιού τις ώρες που εργάζονται οι γονείς είναι ο παιδικός σταθμός.

Ο παιδικός σταθμός, όμως, δεν λύνει μόνον αυτό το πρόβλημα. Βοηθά το παιδί και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του και στην κοινωνικοποίησή του. Αναπτύχθηκε ως  «λύση ανάγκης» και θεωρήθηκε «αναγκαίο κακό» που θα βοηθούσε την εργαζόμενη μητέρα. Με την πάροδο των χρόνων όμως έχουν αναθεωρηθεί αυτές οι απόψεις και σήμερα πιστεύουμε ότι  το παιδί ωφελείται πολύπλευρα από τη συστηματική προσχολική εκπαίδευση.

Γι’ αυτόν το λόγο, πρέπει να φροντίζουμε ώστε να γίνεται η κατάλληλη επιλογή του παιδικού σταθμού όπου θα στείλουμε το παιδί μας.

Η σωστή επιλογή παιδικού σταθμού είναι σημαντική για την πορεία ανάπτυξης του παιδιού, αφού εκεί θα  περνά αρκετές ώρες. Αν λάβουμε υπόψη μας, μάλιστα, ότι τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής του είναι καθοριστικής σημασίας για την διαμόρφωση της προσωπικότητας και του χαρακτήρα  του, τότε πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Το παιδί είναι προικισμένο με  ποικίλες ικανότητες που, για να εξελιχθούν, πρέπει μέσω του περιβάλλοντος να του προσφερθούν τα κατάλληλα ερεθίσματα και να καλυφθούν οι ανάγκες του. Πρέπει, δηλαδή, να νιώσει εμπιστοσύνη, ασφάλεια, στοργή, να είναι ελεύθερο να  κινείται στο χώρο, να ψυχαγωγείται, να παίζει και  να μαθαίνει. Αυτά άλλωστε  αποτελούν μερικούς από τους στόχους της προσχολικής εκπαίδευσης.

Τι μπορεί να προσφέρει ένας καλός σταθμός

Το αναλυτικό πρόγραμμα ημερήσιων δραστηριοτήτων πρέπει να είναι ποικίλο, ζωντανό, ευέλικτο και, κυρίως κατάλληλο για την ηλικία του  παιδιού. Απαιτείται επίσης πλούσιο εποπτικό υλικό που θα τίθεται στη διάθεση των παιδιών. Τέλος, ο αριθμός των παιδιών σε κάθε ομάδα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10 παιδιά.

Ο παιδικός σταθμός είναι  εμπειρία  ζωτικής σημασίας για το παιδί.  Μαθαίνει να προσαρμόζεται σε ομάδα παιδιών, να ανταλλάσσει και να μοιράζεται τα πράγματά του. Επίσης, παύει να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και απομακρύνεται από την υπερπροστασία των γονιών  του, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τα μοναχοπαίδια. Αποκτά γνώσεις, διεγείρεται  το ενδιαφέρον του για μάθηση και επεξεργάζεται συστηματικά πληροφορίες.  Αρχίζει τα «γιατί», η μέρα του  αποκτά ρυθμό, μαθαίνει να εξυπηρετεί μόνο του τον εαυτό του, κάνει βασικά βήματα  προς την αυτονομία, την ανεξαρτησία και την απόκτηση υπευθυνότητας. Επιβεβαιώνεται μέσα στην ομάδα, δημιουργεί φιλίες, εκφράζει τα συναισθήματα του, μαθαίνει  ότι άλλοτε κερδίζουμε και άλλοτε χάνουμε και υπολογίζει τους άλλους.

Η διαδικασία της  «πρόληψης» εντάσσεται στις πλέον ουσιαστικές προσφορές ενός σταθμού προς τα παιδιά. Απαιτεί, όμως, παιδαγωγούς με σημαντική ψυχοπαιδαγωγική υποδομή και ευαισθησία και συνεργάσιμους γονείς που θα σέβονται την προσφορά και το έργο των νηπιαγωγών. Στον παιδικό σταθμό μπορεί να εντοπιστούν πολλά προβλήματα, που αργότερα ίσως ταλαιπωρήσουν γονείς και παιδιά.

Προσαρμογή στο σταθμό

Η προσαρμογή του παιδιού στο σταθμό εξαρτάται κυρίως από την στάση των γονιών. Ίσως χρειάζεται πρώτα οι ίδιοι να προσαρμοστούν στην ιδέα του αποχωρισμού και να αποβάλλουν τις συνήθεις ενοχές ότι από τόσο μικρό το «βάζουν στα βάσανα». Στον αποχαιρετισμό δείξτε ότι του έχετε εμπιστοσύνη, εκδηλώστε του στοργή αλλά και αποφασιστικότητα. Μην ξεχνάτε ότι υπεύθυνοι και ειδικευμένοι άνθρωποι θα το φροντίζουν και θα μοχθούν για την μάθησή σου. Η εδραίωση σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στο γονιό και τον παιδαγωγό διευκολύνει το έργο του δεύτερου.

Καλή ηλικία για την είσοδο του παιδιού στον παιδικό σταθμό είναι γύρω στα 3 χρόνια, οπότε έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του αλλά και να συνεννοείται επαρκώς με το περιβάλλον του. Φυσικά, όλα εξαρτώνται από τον τρόπο που έχει μεγαλώσει και από την περίοδο κατά την οποία θα πάει στο σταθμό, αν αντικειμενικά είναι η κατάλληλη, αν δηλαδή δεν συμπίπτει με κάποιο γεγονός, όπως με την γέννηση άλλου παιδιού, με το χωρισμό των γονιών του κ.λπ.

Από το βιβλίο της

 ψυχολόγου-παιδοψυχολόγου

Α. Καππάτου 

«Οι γονείς κάνουν την διαφορά » Εκδόσεις Μίνωας