Φωτογραφίες και κείμενο του Γιάννη Γιγουρτσή  (Καθηγητή της Μεγάλης του Γένους Σχολή)

Εικόνες από τον πλήρως ανακαινισμένο και συντηρημένο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Εντιρνέ Καπού, του οποίου τα θυρανοίξια έγιναν την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Το βακούφι του ναού έγινε “mazbut” κατελήφθη δηλαδή από το κράτος και πέρασε στην Γενική Διεύθυνση Βακουφίων (ΓΔΒ) στα μέσα της δεκαετίας του 1970 με την δικαιολογία ότι δεν υπήρχαν πλέον Ρωμιοί κάτοικοι στην κοινότητα. Κάτι παρόμοιο συνέβη και σε άλλες κοινότητες της Πόλης. Οι ναοί παρέμειναν σε χρήση από το Πατριαρχείο, αλλά η διαχείριση της υπόλοιπης περιουσίας, ακόμα και η συντήρηση των ναών πέρασε στα χέρια της ΓΔΒ.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Σε γενικές γραμμές τα mazbut εγκαταλείπονταν στην τύχη τους. Κάτι τέτοιο είχε συμβεί και με τον εν λόγω ναό, οποίος επιπλέον ήταν περιτριγυρισμένος από τα παραπήγματα μιας υποβαθμισμένης περιοχής της παλιάς πόλης. Εντός του περιβόλου του ναού το σπίτι του παπά είχε εγκαταλειφθεί, ο καμπαναριό κινδύνευε με κατάρρευση ενώ το παλιό σχολείο είχε μετατραπεί με το έτσι θέλω σε ένα παράνομο εντευκτήριο- μπιλιαρδάδικο.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Τα πράγματα ωστόσο έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια κατά τρόπο θετικό για την ρωμέικη κοινότητα. Πολλά πράγματα αδιανόητα μέχρι πριν λίγα χρόνια, τώρα είναι εφικτά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να γίνει αντιληπτή και η αναστήλωση του Αγίου Γεωργίου Εντιρνέ Καπού, η οποία επιπλέον εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο αναβάθμισης της περιοχής το οποίο έχει εκπονήσει η δημαρχία της Πόλης.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Ο ναός άλλωστε είναι δίπλα στο εντυπωσιακό τέμενος της Μιχριμάχ Σουλτάν, έργο του μεγάλου Οθωμανού αρχιτέκτονα Σινάν και πολύ κοντά στην πρόσφατα πλήρως αναπλασμένη περιοχή του Σουλού Κουλέ, την παλιά ιστορική γειτονία των Ρομά που μετατράπηκε σε περιοχή με πολυτελείς βίλες για ξένους, Άραβες κυρίως, επενδυτές.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Την ανακαίνιση και συντήρηση του ναού ανέλαβε η ίδια η ΓΔΒ με τους δικούς της επιστήμονες και τεχνικούς. Η ομάδα υπό την αρχιτέκτονα κ. Olcay Aydemir έκανε εξαιρετική δουλειά, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του ναού. Η προσοχή στην λεπτομέρεια και η πολλή δουλειά είναι εμφανής. Πρόκειται άλλωστε για μια εξαιρετικά έμπειρη ομάδα που είναι η ίδια που ανέλαβε την πρόσφατη συντήρηση του εμβληματικού τεμένους του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή, ενώ σε λίγο ξεκινά την συντήρηση της Μονής Περιβλέπτου, του σημερινού Ιμαρέτ Τζαμί.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis. Τις εικόνες μόνο τις ανέλαβε το ίδιο το Πατριαρχείο με επικεφαλής τον έμπειρο και ταλαντούχο αρχισυντηρητή, πατέρα Νικόλαο Διονυσιάτη.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.
Το κόστος της ανακαίνισης, πλην των εικόνων όπως είπαμε, ανήλθε στο 1 εκατομμύριο περίπου ευρώ. Πέραν ενός μικρού θυρωρείου στην αυλή και των τουαλετών, δεν έγινε καμία προσθήκη κτίσματος στον χώρο, αντίθετα αναδείχθηκαν τα υπάρχοντα, με τρόπο εξαιρετικό.
Όπως ήταν αναμενόμενο, τα εγκαίνια του έργου, που έγιναν μετα θυρανοίξια του ναού, πήραν δημοσιότητα και προβλήθηκαν πολύ στα ΜΜΕ.

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Σε αυτά παρευρέθηκε και μίλησε και ο ίδιος ο Πρόεδρος της ΓΔΒ Adnan Erdem. Παρά το ότι η ΓΔΒ παραμένει ο διαχειριστής του βακουφίου, η χρήση του χώρου παραδόθηκε και πάλι εξ ολοκλήρου στην ορθόδοξη εκκλησία και το Πατριαρχείο. Έτσι, το σχολείο θα γίνει η έδρα και ο χώρος εκδηλώσεων του Συλλόγου Μουσικοφίλων Πέρα, ενώ στο σπίτι του παπά θα κατοικήσει ο Επίσκοπος Ερυθρών που από την Σμύρνη μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη.

Η όλη εικόνα της αναστήλωσης του ναού αλλά και της επιστροφής της χρήσης του στην ρωμέικη κοινότητα της Πόλης δεν μπορεί παρά να προκαλεί θετικά συναισθήματα. Επιπλέον η διαμόρφωση του περί τον ναό περιβάλλοντος χώρου που κάνει ο δήμος του Φατίχ, αναμένεται να αναδείξει περαιτέρω και να προβάλει το μνημείο

Φωτογραφία του Yanni Gigourtsis.

Για την ιστορία αναφέρεται πως ο ναός χτίστηκε στην θέση αυτή μετά την κατεδάφιση το 1555 της παρακείμενης βυζαντινής μονής στην θέση της οποίας χτίστηκε το τζαμί της Μιχριμάχ. Η άδεια για τον ναό δόθηκε στο 1567. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1726, καταστράφηκε λίγο αργότερα το 1730. Ο σημερινός ναός ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων το 1836. constantinoupoli.com

Γιάννης Γιγουρτσής
 Γράφει ο Γιάννης Γιγουρτσής
 Φιλόλογος, ερευνητής.
Ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.