Άνοιξε το τουρκικό δικαστήριο το δρόμο για την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί

Το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο.

Στην απόφαση του τουρκικού ΣτΕ αναφέρεται ότι η Αγία Σοφία αποτελεί κτήμα του κοινοφελούς ιδρύματος που είχε ιδρύσει ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και είχε μετατρέψει τον ορθόδοξο ναό σε τέμενος.

Στο παρελθόν το 10^ο Τμήμα του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της Τουρκίας είχε απορρίψει δύο φορές σχετικές προσφυγές. Η πρώτη στις 24 Ιουνίου του 2005 και αφορούσε την παύση ισχύος του διατάγματος του 1934.

Αντίστοιχα, το 2008, είχε κρίνει ότι δεν είναι αντίθετη προς τη νομοθεσία η χρήση του μνημείου ως μουσείο. Το ίδιο τμήμα έρχεται σήμερα, σε αντίθεση με τις προηγούμενές του αποφάσεις να ακυρώσει το διάταγμα του 1934 που φέρει την υπογραφή του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ.

Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο τμήμα του τουρκικού ΣτΕ είχε αποφασίσει στο παρελθόν την ακύρωση αντίστοιχης απόφασης του 1945 του Υπουργικού Συμβουλίου, που αφορούσε τη μετατροπή σε μουσείο της Μονής της Χώρας, του άλλου σημαντικού βυζαντινού μνημείου.

Η δίκη αυτή είχε ξεκινήσει και πάλι με προσφυγή του ίδιου συνδέσμου.

Με την απόφαση αυτή το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Τουρκίας έκρινε ουσιαστικά ότι το προεδρικό διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934 δεν έχει ισχύ ανοίγοντας τον δρόμο για την λειτουργία του μνημείο ως τζαμί.

Έτσι, λήψη της τελικής απόφασης είτε θα γίνει με νέο προεδρικό διάταγμα που θα υπογράψει ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είτε το θέμα μπορεί να παραπεμφθεί υπηρεσιακά στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, η οποία θα πράξει τα περαιτέρω.

Η υπόθεση συζητήθηκε στις 2 Ιουλίου στο 10 τμήμα του τουρκικού Συμβουλίου της της Επικρατείας (Danistay), σε μία δίκη εξπρές που διήρκησε μόλις 17 λεπτά. Η δίκη αφορούσε μία παλιά προσφυγής του 2016 που έκανε ο, κατά τα άλλα άγνωστος, «Σύνδεσμος Προσφοράς στα Βακούφια, τα Ιστορικά Μνημεία και το Περιβάλλον».

Η παρέμβαση UNESCO

Σημειώνεται πως χτες, Πέμπτη, η UNESCO προέτρεψε την Άγκυρα να διεξαγάγει «διάλογο» προτού προχωρήσει σε οποιαδήποτε μετατροπή στο μουσείο της Αγίας Σοφίας.

Η Unesco τόνισε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις.

Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με γραπτή του δήλωση το βράδυ της Παρασκευής, εξέφρασε την απερίφραστη καταδίκη της Ελλάδας ως προς την απόφαση της Τουρκίας να προχωρήσει στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

«Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Η απόφαση αυτή -και μάλιστα 85 χρόνια από την ανακήρυξή της ως μουσείου- προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της. Πρόκειται για επιλογή που προσβάλλει επίσης όλους όσοι αναγνωρίζουν το μνημείο ως κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού. Και, βεβαίως, επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, αλλά και τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την UNESCO και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.

«Είναι θλιβερό ότι η τουρκική ηγεσία, που εργάστηκε το 2005 για τη Συμμαχία των Πολιτισμών, επιλέγει σήμερα να κινηθεί στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση», κατέληξε στην ανακοίνωσή του.

Παρέμβαση στο θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί προχώρησε αργά το βράδυ της Παρασκευής ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, καταδικάζοντας τις ενέργειες της Άγκυρας.

Με ανάρτηση που έκανε στη σελίδα του στο Facebook, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόνισε πως «η απόφαση του Προέδρου της Τουρκίας για μετατροπή σε τζαμί, της Αγίας Σοφίας– ενός μοναδικού μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με μεγάλη ιστορική και πνευματική σημασία για τον Χριστιανισμό- αποτελεί σοβαρή πρόκληση που υπονομεύει τον διαθρησκευτικό διάλογο και παραβιάζει κατάφωρα τις οικουμενικές αξίες, οι οποίες είναι σήμερα απαραίτητες όσο ποτέ».

«Η διεθνής κοινότητα οφείλει να αντιμετωπίσει τις ενέργειες αυτές αποφασιστικά και η Κυβέρνηση έχει καθήκον να αναδείξει το θέμα σε διεθνές επίπεδο», κατέληξε.

Συγκλονισμένη από την απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία εμφανίστηκε η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ.

«Αν ακούσω ότι τα ψηφιδωτά έχουν δακρύσει δεν θα εκπλαγώ, ούτε για ποιο λόγο χτυπούν οι καμπάνες» είπε, σε δήλωσή της στην ΕΡΤ για να προσθέσει: «χτυπούν για την χριστιανοσύνη».

Η διακεκριμένη ιστορικός εξέφρασε την άποψη ότι η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει τη βαρβαρότητα του γειτονικού μας λαού.

Όπως σημείωσε, αυτή είναι η δεύτερη Άλωση της Πόλης.

Επικαλέστηκε δε μαρτυρία Τούρκου δημοσιογράφου ο οποίος υπογράμμισε ότι οι επέτειοι μνήμης για την άλωση της Πόλης καταδεικνύουν ότι όλα αυτά δεν ανήκουν στο τουρκικό λαό και πρέπει κάποια στιγμή να επιστραφούν.

«Όταν ένας λαός έχει ανάγκη από τέτοιους συμβολισμούς για να διατηρήσει τη συνοχή του, απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά δεδομένα» κατέληξε η κυρία Αρβελέρ.

πηγη:cnn.gr